“Na het ongeval in Afghanistan raakte ik steeds verder van mijzelf verwijderd. Wie ben ik nu eigenlijk? Hoe zit ik in elkaar? Wat kan ik nou helemaal? Ik zit inmiddels al zo lang in het leger, wat is er nog over van de Hille van vroeger? Ik werd depressief en dat ging van kwaad tot erger. Uiteindelijk bleek fotografie voor mij het perfecte medicijn om weer bij mezelf te komen.” Aan het woord is SIGMA ambassadeur en Defensiefotograaf Hille Hillinga. 

Hille is begin twintig wanneer hij als infanterist bij de Luchtmobiele Brigade voor 4,5 maand op uitzending gaat naar Afghanistan. Op de allerlaatste dag van zijn missie gaat het mis. Hille en zijn team zitten bij een dorpje in de buurt van Kamp Holland. Die bewuste dag rijden ze terug, omdat ze naar huis zouden gaan. Hille zit ‘bovenluiks’ in de bushmaster - een pantservoertuig dat er op is gebouwd om de klappen van zware explosieven op te vangen - als die op een bermbom rijdt. Hille wordt uit het voertuig geslingerd.

Als hij bijkomt, ziet hij niks. Er is een dichte mist van stof. Door de adrenaline schiet hij echter weer snel in zijn rol als militair. “Ik moest in de gaten houden wat er gebeurde. Tien minuten later zakte ik in elkaar.”

Van de fysieke schade, zijn ruggengraat bleek een flinke opdoffer gekregen, herstelde hij gelukkig binnen een paar maanden. Eenmaal terug in Nederland veranderde echter zijn gedrag.

Hille had ineens een kort lontje, was onrustig en sliep slecht. Hij bleek te lijden aan een posttraumatisch stresssyndroom (PTSS) als gevolg van het incident. Via Defensie kreeg hij uiteindelijk psychologische hulp.

Zilveren camera

De krijgsmacht bood hem vervolgens de kans om een andere richting op te gaan. Van zijn therapeut moest hij op zoek naar een bezigheid, een passie. “Mijn creativiteit was doodgebloed. Sport was altijd al een passie. Dus ja, wat dan? Zowel mijn opa als mijn vader fotografeerde allebei hobbymatig en dat fascineerde mij altijd al enorm. Dus besloot ik een camera te kopen. Binnen no time was ik hooked. De creatieve Hille van vroeger ontwaakte. Het voelde als thuiskomen bij mijzelf. Dat klinkt misschien dramatisch, maar fotografie gaf me weer houvast in mijn leven. En van het een kwam het ander…”

Hille ontwikkelde zich bij Defensie tot professioneel fotograaf. In 2015 won hij een prestigieuze Zilveren Camera in de categorie ‘binnenlands nieuws’ met een stemmige zwart-wit foto van de aankomst van de stoffelijke resten van de slachtoffers van de neergestorte vlucht MH17 in Nederland.

Om erbij te horen

“Als kind was ik altijd al erg creatief”, vertelt Hille. “Tekenen, schilderen… Ik moest iets creëren. Als ik mijn ouders mag geloven, sprong dat er ook echt uit. Dat paste echter helemaal niet in het plaatje van andere kinderen dus langzaam maar zeker raakte ik steeds verder verwijderd van die creatieve kant. Ik was sowieso al de kleinste dus ik moest een pose aannemen om erbij te horen. Zo ben ik heel veel gaan sporten en raakte het creatieve als gezegd steeds verder naar de achtergrond.”

“Nadat ik mijn eerste camera gekocht had, kreeg ik van mijn opa een reeks oude lenzen. Daarmee kon ik alleen handmatig scherpstellen. Daar kon ik me helemaal in verliezen. Op die manier heb ik het me allemaal eigen gemaakt, 100% autodidact. Het waren ook geen zoomlenzen, allemaal primes. Zoomen deed ik met mijn benen. Ik werd er steeds beter in en uiteindelijk werd ik brigade fotograaf. Dat was een droom: de combinatie van mijn werk als militair, wat ik nog altijd geweldig vind, met fotografie. De actie, de spanning, het avontuur…. Dat is wat mij zo aanspreekt aan Defensie. Om mijn baan als fotograaf bij het media team van Defensie veilig te stellen doorliep ik uiteindelijk wel ook de Fotovakschool. Daar stond vier jaar voor, ik deed het in een jaar.”

Een belangrijk pluspunt is dat Hille exact weet wanneer hij als fotograaf moet ‘toeslaan’. Dat ene priemende oog, die spanning op het gezicht… Het zijn juist die details die de kijker meevoeren naar het moment. Hille: “Door al mijn militaire ervaring, herken ik die momenten. Daarnaast ga ik voorafgaand aan een reportage ook altijd met alle jongens individueel in gesprek. Om echt goede beelden te maken, moet je een van hen worden. Daarom is het ook een pré dat ik zelf acht jaar lang als infanterist heb gediend bij de Luchtmobiele Brigade. Er is wederzijds respect. We begrijpen elkaar en spreken dezelfde taal. Ik begrijp waar die gasten mee bezig zijn en ook fysiek ben ik one of the guys. En ja, ook dat is belangrijk. Het kan en mag niet zo zijn dat ik een blok aan hun been ben.”

Gevormd  

“Defensie en fotografie is voor mij een twee-eenheid”, vervolgt Hille. “Die twee kan ik niet los van elkaar zien. Heel de week bruiloften vastleggen of babyshoots, daar moet ik niet aan denken. Dat is leuk om er naast te doen, maar dat wat ik doe binnen Defensie, hoort echt bij mij. Al liggen inmiddels de mooiste jaren als Defensiefotograaf achter mij. Mali, Afghanistan, Irak… Uitzendingen waarbij ik meeging om vast te leggen. Maar die uitzendingen zijn er niet meer. Nederlandse militairen hebben zich teruggetrokken van het front. Het is nu alleen nog maar trainen. De echte spanning is er vanaf. En ja, die spanning mis ik enorm.”

Hille realiseert zich dat dit gek klinkt. Juist tijdens zo’n missie ging het mis. “Maar”, zegt hij, “ondanks wat ik heb meegemaakt, zou ik morgen diezelfde missie met hetzelfde team als destijds doen. Zelfs met dezelfde gebeurtenis. Die missie en die gebeurtenis hebben mij gevormd als mens. Ik heb daar enorm veel leed gezien maar tegelijkertijd ook heel veel liefde. Van mijn kameraden maar ook van de lokale bevolking. Ik ben op plekken geweest waar nooit iemand zou komen, bij stammen die helemaal teruggetrokken in de bergen leven. Dat soort ervaringen maken mij tot wie ik ben. Op bezoek bij volken die niet gezien zijn. Dat is zo bijzonder. Bovendien, zonder die gebeurtenis was ik misschien wel nooit thuisgekomen bij mijzelf. ”

Bekijk meer beelden van Hille: